मध्य आणि दक्षिण भारतातील जवळपास सर्वच जंगलात कमी अधिक फरकाने आढळणारा प्राणी म्हणजे हरीण.सफारी दरम्यान काही वेळातच तसा दुर्लक्षित होतो हा बहुतेक सर्वांचाच अनुभव.मुबलक संख्या आणि सहज दृष्टीक्षेपात येत असल्याने तितकेसे नावीन्य रहात नाही.
अर्थात हा फोटोतला प्राणी तो नाही. जातकुळी तशी हरणाचीच पण रंग आणि शिंगांची रचना यामुळे याचे वेगळेपण अधोरेखित होते.शरीर बांधणी अगदी हरणाचीच पण रंग पूर्णतः वेगळा.टायगर रिसर्व,बगीरा लॉज,बायसन रिसॉर्ट अशी प्राण्यांवरून ठेवलेली नावं बरीच आहेत. मात्र या प्राण्यांच्या तुलनेत हा हरणाचा भाऊ तसा कुठेच बसत नाही.तरी गुजरात मधील वेलावदार येथील अभयारण्याला याचे नाव देण्यात आले आहे.
ब्लॅकबक अर्थात काळवीट.नजर जाईल तिथपर्यंत असलेल्या कुरणावर कळपाने फिरणारा हा प्राणी.तुकतुकीत त्वचा आणि शाळेत असताना शार्पनर मधून पेन्सिल फिरवल्यावर येणाऱ्या शंकाकृती लाकडी साली प्रमाणे किव्वा लोखंडी स्क्रूच्या खाली असलेल्या अणकुचीदार भागाप्रमाणे असलेली निमुळती होत जाणारी रेखीव शिंग लांबून लक्ष वेधून घेतात. गवताची उंची जरी जास्त असली तरी त्यातून सरकणारी ही शिंग या प्राण्याची हालचाल नजरेस आणून देतात.
तोच घबरट स्वभाव,त्याच सावध हालचाली,तीच भेदरलेली नजर.पण लांबवर पसरलेल्या कुरणाला छेद देणारा रस्ता ओलांडणारा हा कळप पाहताना स्तब्ध व्हायला होते एवढे निश्चित.
काळवीटाचं वर्णन करताना 'भाई' चा उल्लेख एकदाही केला नाही यासाठी तुम्ही माझं कौतुक सवडीनं कराच पण संधी मिळाल्यास या ‘ब्लॅकबक राष्ट्रीय उद्याना’ला नक्की भेट द्या.नानाविध शिकारी पक्षी,स्थलांतर करून आलेले पक्षी आणि तरस,लांडगे,खोकड यांसारख्या अपमार्जकांसोबत ( scavenger ) राहणारी ही काळवीट देखील तितकीच लक्षात राहतील.
हृषिकेश पांडकर
०६.१२.२०१९
Blackbuck National Park | Gujrat , India | November 2019
No comments:
Post a Comment