शायनिंग मारून लक्ष वेधणे हि कला मनुष्यजातीला नविन नाही.अर्थातच वन्यजीव त्यात तसूभरही मागे नसतात.फरक फक्त इतकाच कि प्राणी आणि पक्षांनुरूप ही शायनिंग मारायची पद्धत बदलत असते.पिसारा फुलवून नाचणारा मोर लांडोरीला साद घालतो अगदी त्याच प्रमाणे हा फोटोतला पक्षी आपल्या जोडीदाराला साद घालतो.हा फोटोतला पक्षी म्हणजे 'सारस क्रेन'.उत्तर प्रदेश या राज्याचा राज्यपक्षी.
दिसायला नाजूक,देखणा आणि उंचपुरा.लांबवर पसरलेल्या शेतीजमिनीवर शक्यतो जोडीनेच दिसणारा. जोडीदाराचे लक्ष वेधण्यासाठी आपल्याच पंखांचा गोलाकार पिसारा फुलवणारा हा सारस.मोरा इतक्या रंगछटा नक्कीच नाहीयेत पण आभाळाकडे मान उंचावून जोडीने साद घालणारा हा सारस त्या शेताच्या हिरव्या पडद्यावर कमालीचा रुबाबदार दिसतो.
उडणाऱ्या पक्षांमधील सर्वात उंच आणि अस्तित्वात असलेला पक्षी अशी देखील याची ओळख सांगितली जाते.या ओळखी सोबतच अजून एक विशेष माहिती समजली ती अशी की हा पक्षी जोडीदोरासोबत इतका एकनिष्ठ असतो की दोघांपैकी एक जण मृत पावला तर त्याच्या विरह शोकाने दुसरा अन्नत्याग करतो आणि तो देखील कालाधीन होतो.ऐकून नवल वाटले.
फुलवलेला पिसारा हा बॅडमिंटन शटलच्या पिसांच्या गोलाकार भागासारखा भासतो.या फुलवलेल्या पिसाऱ्यासोबत त्या दोघांचे ते लयबद्ध ओरडणे अगदी स्पष्ट ऐकू येते.'नल' सरोवराच्या आसपास असणाऱ्या सुंदर शेत जमिनींवर सकाळच्या वेळी विहार करणारे हे सारस कुटुंबीय.या 'नाचाची' थोडी प्रतीक्षा करावी लागते पण हा ३०-४० सेकंदांचा सोहोळा पाहण्यासारखा असतो आणि ऐकण्यासारखा सुद्धा.
संधी मिळाल्यास गुजरात,उत्तरप्रदेश या राज्यात गावाकडल्या भागातील शेतांवर हे दृश्य नक्की अनुभवा.थुई थुई नाचणारा फक्त मोरच नसतो या गोष्टीची प्रचिती या सारस कडे पाहून नक्की येईल.
हृषिकेश पांडकर
१६.१२.२०१९
Sarus Crane | Gujrat, India | 2019
